Remko de Jager studeerde aan het Rotterdams Conservatorium bij George Vigil. Sinds 1997 werkt hij bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest als trombonist en bastrombonist. Hij is lid van het wereldberoemde ensemble New Trombone Collective. Hij neemt deel aan diverse kamermuziekprojecten zowel met de lage koperblazers van het Rotterdams Philharmonisch Orkest als met andere ensembles. Zijn docentenloopbaan begon in 2000: tot 2011 was hij docent aan het Codarts Conservatorium in Rotterdam. Sinds 2011 doceert hij tenor- en bastrombone en lesmethodes voor koperblaasinstrumenten aan het Conservatorium Amsterdam. We zijn verheugd om met dit speciale interview het tweede jaar van ons project Brass Stories / Verhalen over koperblaasinstrumenten te starten.

Dank u voor het accepteren van mijn uitnodiging, meneer de Jager. Stel uzelf kort voor aan ons publiek, verleid door koperblaasinstrumenten.
Mijn naam is Remko de Jager en ik ben 51. Ik kom uit Heeg in Friesland, een kleine stad in het noorden van Nederland. Ik heb een vrouw en drie dochters. Ik speel in het Rotterdams Philharmonisch Orkest en doceer trombone en methodes voor koperblaasinstrumenten aan het Conservatorium van Amsterdam.

Hoe hebt u lage koperblaasinstrumenten gekozen voor uw professionele carrière?
Ik begon trombone te spelen toen ik 11 was. Na een paar jaar realiseerde ik me dat ik talent had en mensen begonnen me te vragen om in orkesten en ensembles te spelen. Ik hield van het idee om trombone aan het Conservatorium te studeren en mensen te ontmoeten die net zo gek waren op spelen als ik. Op dat moment dacht ik nog niet aan een carrière, maar aan iets doen waar ik van hield.

Wanneer en waarom hebt u voor de trombone gekozen? 
Eigenlijk koos de trombone mij. In het begin speelde ik euphonium in de fanfare van mijn woonplaats. De dirigent vroeg me trombone te spelen omdat ze niet genoeg trombonisten hadden. Mijn vader moedigde me aan om het te proberen. En sindsdien ben ik nooit meer gestopt.

Vertel ons over de leraren die u inspireerden en de vriendschappen die nog steeds voortduren.
Op de muziekschool had ik twee leraren die me inspireerden en aanmoedigden: Céard Verbeck en Jilt Jansma. De heer Jansma moedigde mij aan om aan het Rotterdams Conservatorium te gaan studeren vanwege de uitstekende docent daar, George Wiigl. Ik nam het aanbod aan en begon te studeren. Het was een prachtige tijd, want dat was ook het moment waarop Pierre Folders zijn studie begon. Hij was (zoals ik hoopte) net zo gepassioneerd over spelen en alles over het instrument willen leren als ik. We werden vrienden, speelden veel samen en leerden veel van elkaar. Er waren andere studenten in onze klas zoals Jürgen van Rijen, Alexander Verbeek, Nico Schippers. We hadden een geweldige klas. Tijdens onze studie hebben we ook deelgenomen aan masterclasses van Bart van Lier (een van mijn idolen), masterclasses van prof. Viktor Sumerkin van het Conservatorium van Sint-Petersburg en Michel Becquet (het contact tussen onze klas en zijn klas aan het Conservatorium van Lyon was in deze periode zeer inspirerend voor mij).

Laten we het over uw professionele carrière hebben: tegelijkertijd ensemblemusicus, lid van de lage koperblazersgroep van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en docent aan het Conservatorium van Amsterdam.
Ik heb altijd graag in ensembles gespeeld. Samen met Pierre Folders richtte ik tijdens mijn studie aan het Conservatorium het Rotterdams Trombone Kwartet op. We hebben dit ensemble zeer verantwoord behandeld, veel gespeeld en zelfs een album opgenomen dat u op Spotify kunt beluisteren. Toen ik in 1997 bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest kwam, waren er verschillende kamermuziekensembles in het orkest (Doelen Ensemble, Domestica Rotterdam, etc.). Ik ben ook lid van het New Trombone Collective, een groep vrienden die ik op het Conservatorium heb leren kennen: Jürgen van Rijen, Brandt Attema, Alexander Verbeek, Mark Boonstra, Nico Schippers.

"Trombonisten, da's bijzonder volk. Want het is een instrument waar je hard aan moet werken." Ik zag deze woorden op de New Trombone Collective website.
Het is een lang verhaal. Toen onze hele conservatoriumklas ging werken in verschillende orkesten en ensembles in Nederland beseften we dat we niet meer samen zouden kunnen spelen. We besloten het New Trombone Collective voor speciale projecten op te richten. We namen verschillende albums op, deden veel concerten, maar ons grootste project was Slide Factory, het internationale trombonefestival, dat 8 edities kende tussen 2005 en 2019. Door de jaren heen hadden we vele, vele geweldige gasten uit de hele wereld. Spelen in het New Trombone Collective is een heel speciaal gevoel voor mij. Samenzijn met vrienden, die stuk voor stuk geweldige vaardigheden als instrumentalist hebben, is het leukste wat er is! Helaas is onze coördinatie qua tijd en programma's erg ingewikkeld. We hebben nog veel ideeën en plannen, maar tijd is het grootste probleem... 

Het Rotterdams Philharmonisch Orkest behoort tot de beste ter wereld. Deel uw ervaring als lid van de lage koperblazersgroep.
Ik ben in 1997 bij het orkest gekomen en heb sindsdien veel positieve ervaring opgedaan door met veel dirigenten te werken en over de hele wereld te toeren. Onze groep had 22 jaar lang dezelfde samenstelling: Pierre Folders / Alexander Verbeek - eerste trombone, Remko de Jager - tweede / bastrombone, Ben van Dijk bas / contrabastrombone en Hendrik-Jan Renes - tuba. Een prachtige groep vrienden en collega's. Ik zie de sporen van mijn werk erin terug in alle aspecten van mijn carrière - in de gewoonte om serieus te werken, in het niveau van de prestaties, maar ook in de manier waarop we samen plezier hebben op het podium. Naast het orkest hebben we in dit ensemble veel kamermuziek gespeeld. Het grootste compliment dat we altijd krijgen van het publiek is dat we samen plezier lijken te hebben op het podium. In het afgelopen jaar ging Ben van Dijk met pensioen en we hebben een nieuwe jonge collega op bastrombone: Rommert Groenhof - ook een uitstekende instrumentalist!

Wat zijn de belangrijkste eigenschappen in het karakter van een uitvoerder van klassieke en hedendaagse muziek vandaag?
Het is heel belangrijk dat je openstaat voor en geïnteresseerd bent in de ideeën van de componisten wiens stukken je speelt. Of ze nu uit de 16e, 18e of 21e eeuw komen. Sta ook open voor de ideeën van dirigenten en collega-musici. Dit alles zal u inspireren, en het zal hen inspireren. Zoek altijd naar manieren om concerten specialer te maken - met behulp van elektronica, computers, lichten, enz. Ook sociale media zijn belangrijk, dus online concerten zijn ook een optie.

Vertel ons over uw carrière als docent.
Eerst dacht ik dat ik geen docent zou worden, maar - zoals ik mijn studenten altijd vertel - als je ergens goed in bent, beginnen mensen je te vragen hoe je het doet, en als je hen antwoord geeft, begin je het hen te leren. Ik begon les te geven aan fanfares. In 2000 nodigden Pierre en Jürgen me uit om bij hen aan het Codarts Conservatorium te komen werken. We hadden een prachtig drievoudig systeem dat we "team teaching" noemden. De leerlingen hadden hun gewone lessen met meer tijd voor studie en contact met de docenten. Het is een geweldig systeem, en de resultaten tonen aan dat het effectief is. In 2011 verhuisden we onze klas naar het Conservatorium van Amsterdam en sindsdien werken we daar.

Wat is er veranderd in de opleiding voor koperblaasinstrumenten na de COVID-jaren?
Ik denk niet dat er iets veranderd is aan de vaardigheden die nodig zijn om op hoog niveau te presteren. De muziek en de kwaliteit zijn dezelfde. De basisprincipes van spelen, intonatie, klank, ritme, begrip van stijlen, culturen zijn nog even belangrijk. Wat ik constateer is dat musici die deze zeer specifieke dingen voor ons instrument doen, succes boeken in (jeugd)orkesten, ensembles, audities, concoursen, enz. Vooral voor koperblaasinstrumenten denk ik dat het heel belangrijk is om een uitgaand en vriendelijk persoon te zijn, omdat het meeste werk in kleine groepen met dezelfde mensen gebeurt. Blijf niet thuis zitten wachten tot iemand je uitnodigt om ergens te komen spelen, maar neem de organisatie in eigen hand. Maak je eigen trombonekwartet of koperensemble, zoek naar engagementen. En woon zoveel mogelijk culturele evenementen bij!

Hoe zou u de hedendaagse docent van koperblaasinstrumenten omschrijven?
Dat is een makkelijke vraag met een antwoord voor een boek. Het is belangrijk dat de docenten van koperblaasinstrumenten zich richten op de muziek. Ze moeten weten welke stijlen ze spelen. Zij moeten ernaar streven het instrument te beheersen zodat de muziek "stroomt" zonder stereotiepe kopergewoonten op te pikken. Natuurlijk moeten we leerlingen alles leren wat we weten over de technische aspecten van het spelen, maar het belangrijkste is dat ze weten hoe ze techniek moeten gebruiken om de muziek logisch en muzikaal te laten klinken.

Begin november 2022 was u onze gastdocent op de Internationale Masterclass voor Trombone en Koperensembles in Sofia. Wat zijn uw indrukken?
Allereerst was ik gevleid met de uitnodiging voor deze uitstekend georganiseerde masterclass! Mijn assistent Emil-George Atanasov en ik hebben een goed programma voorbereid voor de ensembles in het slotconcert. We wilden een duet spelen en ik wilde een kleine solopartij spelen, en tevens enkele deelnemers aan de masterclass uitnodigen om hun stukken op het concert te spelen. 

In het begin luisterde ik naar de deelnemers afzonderlijk, er waren veel verschillende niveaus in hun opleiding, dus werkten we met elk van hen aan het meest voor de hand liggende probleem. Na deze individuele sessies werkten we zeer actief met de groep studenten voor het concert. Al doende leerde iedereen veel over mijn kernprioriteiten en principes en de bijzonderheden van het spelen in een ensemble. Ik was erg blij met het belangrijke resultaat dat tijdens het slotconcert werd bereikt. Iedereen nam zijn verantwoordelijkheid en deed zijn best!  

De toekomst van trombone en koperblazersmuziek?
Ik denk dat de toekomst van trombone en koperblazers te maken heeft met hoeveel waarde regeringen hechten aan cultuur en (klassieke) muziek in het algemeen. Ik geloof ook in kwaliteit: als je kwaliteit laat zien, zal dat aantrekken en inspireren. In Amsterdam hebben we een prachtige tromboneklas waar jonge, aspirant-uitvoerders uit de hele wereld naartoe komen om te leren en een carrière op te bouwen. Er zijn verschillende andere soortgelijke centra in Europa (Hannover, Bern, Oslo, Berlijn) en in de wereld (Juilliard). Sommige studenten keren terug naar hun land en beginnen tromboneklassen om hun ervaringen te delen. Als je hard werkt en plezier hebt, is dat inspirerend voor anderen, op welk gebied je ook werkzaam bent. Werk hard en volg je eigen weg, sommigen zijn fantastische organisatoren, anderen zijn heel creatief: bundel je krachten en ga vooruit!

Het interview is beschikbaar in het Bulgaar en Engels

Het project BRASS STORIES wordt ondersteund door het 
Nationaal Fonds voor Cultuur van de Republiek Bulgarije